- Rozmiar tekstu
- Kontrast
Klimat
Wisznice, podobnie jak cała Polska znajdują się w obrębie klimatu przejściowego umiarkowanego, z zaznaczającymi się w tej części kraju wpływami kontynentalizmu. Świadczą o tym napływające nad Wisznice masy powietrza. W przeważającej części roku są to masy powietrza polarne pochodzenia morskiego (głównie latem) i polarne pochodzenia kontynentalnego (przeważnie wiosną i zimą). Zarówno w okresie zimowym jak i wiosennym występują również masy powietrza arktycznego. Na obszarze Wisznic przeważa typ pogody antycyklonalnej, słonecznej. W zimie jest to pogoda mroźna, w lecie-sucha i ciepła, a niekiedy upalna.
Pod względem warunków klimatycznych, Wisznice zaklasyfikowane zostały do „Krainy Wielkich Dolin” (Romer 1949). Natomiast według regionalizacji W. Zinkiewicza i A. Zinkiewicza (1975), należą do lubartowsko-parczewskiej dziedziny klimatycznej. Wyróżnia się ona wysoką średnią roczną wilgotnością względną powietrza (68-70%), znacznymi wartościami parowania wody (860-900 mm w roku), stosunkowo dużymi rocznymi anomaliami temperatury powietrza (1,2-1,4°C ) oraz jednymi z największych w województwie lubelskim, prędkościami wiatru (średnie roczne 3,0-3,5 m/sek.), głównie z północo-zachodu. Warta uwagi jest także klasyfikacja rolniczo-klimatyczna R. Gumińskiego (1948). Według tej regionalizacji Wisznice należą do dzielnicy podlaskiej.
Cechy charakterystyczne regionu:
- czas zalegania pokrywy śnieżnej sięga 100 dni
- liczba dni mroźnych wynosi od 50 do 60, a dni z przymrozkami od 110 do 138 dni
- okres wegetacyjny trwa 212 dni, a początek prac polowych przypada na ostatnią dekadę marca i pierwszą kwietnia
Zima
Wisznice znajdują się na obszarze, na którym okres zimowy utrzymuje się najdłużej, trwa aż 86 dni. Średnia temperatura powietrza w zimie, zgodnie z ogólnym rozkładem temperatury w Polsce, maleje w kierunku z zachodu na wschód. Powiat bialski, a więc także i Wisznice, należy do obszarów, gdzie notowane są najniższe temperatury powietrza na Lubelszczyźnie (-3,1°C). Jednocześnie występuje tutaj tzw. monotonia termiczna, związana z małym gradientem temperatury. Najbardziej surowe zimy wystąpiły na przełomie: 1962/1963, 1984/1985, 1953/1954, 1969/1970, wówczas średnia temperatura wynosiła odpowiednio: -8,8°C, -7,7°C, -7,2°C, -6,6°C. Z kolei najcieplejsze zimy przyniosły lata: 1989/1990, 1988/1989, 1974/1975, kiedy średnia temperatura przekroczyła zero stopni osiągając odpowiednio: 1,9°C, 1,3°C, 0,5°C. Średnie zachmurzenie w styczniu mierzone w skali 0-10, osiąga wartość 7,5-8, charakterystyczną dla znacznej większości Polski, w tym województwa lubelskiego. Porównując Polesie Lubelskie, pod względem wielkości opadów atmosferycznych, do innych regionów Lubelszczyzny, zauważyć można, że jest to obszar najuboższy w opady, których średnia dla tej pory roku wynosi 75-95 mm, przy średniej dla województwa wahającej się w granicach 100 mm.
Wiosna
Wiosna w Wisznicach trwa krótko-52-54 dni, a średnia temperatura powietrza w należy do najchłodniejszych na Lubelszczyźnie. Dopiero w kwietniu następuje istotny wzrost temperatury. Mimo tego wiosną Polesie Lubelskie, w obrębie którego położone są Wisznice, należy do względnie chłodnych terenów województwa lubelskiego. Cechą charakterystyczną termiki tej pory roku są występujące w drugiej dekadzie maja, krótkotrwałe przymrozki, zwane potocznie „zimną Zośką”. Jest to okres występowania silnego wiatru, który na obszarze Wisznic dochodzi do 5 m/s. Wiosną, wysokość opadów w północnej części Lubelszczyzny, nie przekracza 120 mm, minimum notowane jest w Wisznicach i wynosi 107 mm.
Lato
Okres letni nie należy do najdłuższych, w Wisznicach trwa średnio 98 dni. Najcieplejszym miesiącem lata i jednocześnie roku jest lipiec. Najcieplejszymi okresami były lata: 1951, 1959, 1963, kiedy średnia temperatura wynosiła od 18,5°C do 18,9°C. Natomiast chłodne lata występowały w 1962, 1974, 1976, 1978 r., a średnia temperatura w tym okresie nie przekraczała 16oC. Obszar, na którym znajdują się Wisznice należy do jednego z dwu względnie ciepłych w obrębie województwa lubelskiego. Temperatura powietrza waha się od 18,0°C do 18,3°C, ale już w sierpniu ulega ona znacznemu zmniejszeniu. W lipcu średnie zachmurzenie przybiera wartość 5,5-6 i należy do najniższych w kraju. Lato charakteryzuje się największymi średnimi sumami opadów, a ich wysokość wzrasta z północy na południe regionu lubelskiego. Zarówno w czerwcu jak i w lipcu, Polesie Lubelskie otrzymuje średnio w ciągu niespełna 65-70 mm opadów.
Jesień
Okres jesienny należy do najdłuższych, trwa blisko 64-66 dni i jest cieplejszy od wiosny średnio o 0,6-0,7°C. Zaznacza się ogólny spadek temperatury powietrza z zachodu na wschód, a do najchłodniejszych obszarów należą okolice Białej Podlaskiej (7,6°C). W listopadzie średnia temperatura spada do 2,5°C w pobliżu Białej Podlaskiej i występują już dni mroźne. Jesienią suma opadów w porównaniu z latem zmniejsza się blisko o połowę. Przebieg izohiet odpowiada w pewnym sensie hipsometrii, stąd też najniższe opady notowane są na Polesiu Lubelskim (115-120 mm), przy średniej dla województwa-około 140 mm.
Z regionalizacji klimatycznej Romera (1949) wynika, że teren badań leży w strefie klimatu Wielkich Dolin w dzielnicy klimatycznej Chełmsko - Podlaskiej. Klimat wykazuje bardzo wyraźne cechy kontynentalizmu przejawiające się dużą amplitudą temperatury rocznej, przewagą opadów letnich nad zimowymi, skróceniami okresów przejściowych między zimą i wiosną oraz jesienią i zimą, a także krótszym okresem wegetacyjnym w porównaniu z centralną lub zachodnią częścią kraju. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi 7 stopni Celsjusza. Miesiącem najzimniejszym jest styczeń (- 4,1 stopnia Celsjusza), najcieplejszym zaś lipiec (18,2 stopnie Celsjusza). Okres wegetacyjny trwa ok. 210 dni.
Średnia suma opadów wynosi 547 mm, w tym dla półrocza letniego 351 mm, a dla półrocza zimowego 196 mm [Tabela 1].
Na terenie badań przeważają wiatry z kierunku zachodniego oraz południowo-zachodniego. Średnia roczna prędkość wiatru wynosi 3 m/s. Rzadko występują wiatry silne i bardzo silne osiągające ponad 15 m/s. Jest to jeden z obszarów Polski o najmniejszej liczbie dni bezwietrznych w roku.
Tabela 1. Podstawowe dane meteorologiczne z roku 1997 (Stacja meteorologiczna w Terespolu) wg. skali 8 stopniowej.
I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | X | XI | XII | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
średnia temp. powietrza | -5,3 | 1,1 | 2,3 | 4,9 | 13,7 | 16,8 | 18,0 | 18,4 | 12,5 | 5,8 | 2,9 | -2,1 |
suma opadów [w mm] | 3,3 | 11,4 | 23 | 43,6 | 86,5 | 42,9 | 162 | 40,0 | 31,1 | 53,6 | 43,3 | 52 |
średnie zachmurz. [w stopniach] | 5,8 | 5,1 | 4,8 | 5,5 | 5,5 | 4,7 | 6 | 3,9 | 5,2 | 6,2 | 7,1 | 6,6 |
szybkość wiatru [w m/s] | 2,4 | 3,8 | 3,5 | 4 | 3 | 2,7 | 2,5 | 2,2 | 3 | 2,9 | 3 | 2,6 |
dni z deszczem | 4 | 10 | 9 | 9 | 15 | 10 | 21 | 6 | 11 | 14 | 12 | 12 |
dni ze śniegiem | 3 | 9 | 7 | 9 | 3 | 7 | 8 | |||||
dni z mgłą | 6 | 2 | 1 | 1 | 5 | 7 | 4 | 7 | ||||
dni z burzą | 2 | 6 | 6 | 14 | 5 | 2 | ||||||
dni z pokrywą śnieżną | 15 | 6 | 2 | 1 | 12 | 23 | ||||||
dni z szadzią | 3 | 2 | ||||||||||
dni z gołoledzią | 2 | 2 | 1 | |||||||||
dni ze śniegiem w postaci lodu | 1 | 2 | 2 | 1 | 1 |
Justyna Chodkowska - Miszczuk, Justyna Stańko
Bibliografia:
Kaszewski B. M., Mrugała S., Warakomski W., 1995, Klimat t. I, Temperatura powietrza i opady atmosferyczne na obszarze Lubelszczyzny (1951-1990), [w:] Turski R., Uziak S. (red.) Środowisko przyrodnicze Lubelszczyzny, LTN, Lublin
Kondracki J., 1988, Geografia fizyczna Polski, PWN, Warszawa
Zinkiewicz W., Zinkiewicz A., 1975, Atlas klimatyczny województwa lubelskiego 1951-1960, LTN, Lublin