Stroje regionalne

Prof. Janusz Świeży wydzielił na Lubelszczyźnie 12 typów i 22 odmiany strojów. Na obszarze omawianym należy przedstawić strój podlaski znany w odmianach: włodawskiej, nadbużańskiej, radzyńskiej. Na terenie dzisiejszego powiatu włodawskiego i części bialskiego wyróżnił również dwie grupy etniczne: Chmaków i Poleszuków.

Strój podlaski wykonywany był z materiałów samodziałowych. Wykorzystywano len i wełnę, koronki, wstążki, falbanki, guziki i inne ozdoby.

Strój kobiecy

koszule:
Zakładano koszule lniane o kroju przyramkowym. Składały się z płata przedniego i tylnego, przyramków, kołnierza, rękawów, wstawek pod pachami (wtoki). Początkowo zapinane tasiemką, po roku 1900 na guziki.

1. świąteczne: zdobiono pereborami na przyramkach, na dole rękawów, mankietach. Haft na przyramce - motyw roślinno-geometryczny w kolorach: beżowy, czerwony, granatowy. Haft na rękawie - motyw j.w. z nici: czarnych, granatowych, czerwonych, żółtych. Haft na mankiecie - z nici: czarnych, granatowych, różowych, beżowych, żółtych. Układy były różne.
   W stroju nadbużańskim stosowano też czerwono - czarny haft krzyżykowy.
2. robocze: szyto z jednego kawałka lnianego płótna, bez ozdób, 2 - 3 guziki.

spódnice:
Strój włodawski

1. lniane: tzw. fartuch, chwartuch. Szyto je ręcznie z czterech części z marszczonym pasem i wiązanymi trokami. Czasami zdobiono niektóre pereborami. Na oszewce umieszczano haft: szeroki szlak na dole w tonacji ciemnobrązowej z dodatkiem granatu, żółtego, białego lub tonacji czarnej z nićmi granatowymi i brązowymi. Górną część spódnicy zdobiono tzw. kulami, zszywano lnianymi nićmi namarszczone 5 cm. płótno.
2. wełniane: tzw. burki. Szyto je z czterech części, tylko przednia nie była plisowana. Kolorystyka jednobarwna: czerwona, szara, zielona, pomarańczowa, czarna, liliowa. Na dole tkano szlak 16 cm. z nici np. zielonych, białych, fioletowych. Rzadko posiadały ozdobny pas na górze i w środku. Pas marszczony z przodu miał mały haft zielono - czarno - fioletowy.

Strój nadbużański

1. wełniane: tzw. pichule, pychula, burka. Szyto je z wełny wykonanej w pasy pionowe. Szyto je z jednego kawałka z marszczonym pasem zapinanym na haftki lub wiązane trokami. Kolorystyka dominująca to czerwony i czarny. Obszywano je wiązkami nici z przędzy: żółtej, czerwonej, niebieskiej, białej, zielonej, brązowej, czerwonej bądź czarnej, zielonej, białej, niebieskiej, różowej lub granatowej, amarantowej, zielonej, żółtej, białej. Na dole znajdował się 20 cm pas z koronki, kolorowych wstążek, dodatkowo przyszywano wstęgi czarną, granatową lub wstawiano inny materiał z nadrukiem kwiatowym. Na samym dole całość uzupełniał szlaczek poziomy z paskami np. czerwonymi, zielonymi, białymi, amarantowymi. Pichule z dominującą czerwienią zwano "goreniuchami", czernią - "niemkami".

Południowe Podlasie
kratkówki: znane od XIX w. szyte z dowolnych układów krat.

zapaski:
szyta z jednego płata białego lnu. Zdobiono je zazwyczaj pereborami w dolnej części.

fartuchy:
noszone po 1900 r. i w okresie międzywojennym; do uszycia używano pasiaki (pionowe i poziome). Miał one różne kolory tła z różnokolorowymi wiązkami pasów. Znane były również fartuchy jednobarwne np. zielone. Do zrobienia używano białej koronki, wstążek, krepiny.

gorsety:
szyto najczęściej z czarnej satyny, granatowego welwetu, granatowego sukna. Podszewka zaś z białego lnu. Przód zdobiono białą i żółtą nicią (stębnowania), kolorowymi guzikami, cekinami, ząbkowanymi tasiemkami. Taszki stebnowano lub obszywano krepiną od 10 do 12. Plecy gorsetu stebnowano, naszywano krepinkami.

sukmany:
krój podobny do męskich. Zdobiono zielonym, niebieskim lub czerwonym sznurkiem przy liniach cięć.

kożuchy:
długie, krojone do figury. Dekorowane naszywanymi czerwonymi i czarnymi skórkami na linii pasa.

nakrycia głowy:
popularne były chusty w kwiaty lub tiulowe półczepki.

Strój włodawski
lniane chusty tzw. płaty. Zamężne kobiety nosiły kimbałkę - obręczkę zrobioną z leszczyny lub włókien lnu. oraz siatkowy czepek i lniany płat tzw. zawijkę.

Strój nadbużański
Zamężne kobiety na kimbałkę zakładały kaptury z zębem spadającym na czoło. Szyto je z perkalu, jedwabiu pąsowego, zielonego lub niebieskiego. Czasami kaptury pokrywano tkaniną z wytkanymi kwiatami lub kolorową wstążką, krępinką. Tylną część kaptura ściągano tasiemką.

obuwie:
noszono postoły, sznurowane trzewiki

Strój męski

koszule:
długie, lniane. Latem wypuszczano je na spodnie i przepasywano krajką. Krój przyramkowy, podobny do kobiecego. Zapinane lnianą czerwona lub niebieską tasiemką. Mankiety na guziki. Koszule świąteczne zdobiono pereborami lub haftem krzyżykowym na kołnierzu, mankietach, przy rozcięciu. Naszywano wąskie pasy białego lnu, na których haftowano wzory.

pas:
krajka z wełny utkana z czerwonobrązowej włóczki z dodatkiem nici: niebieskich, pomarańczowych, zielonych, białych. Szerokość do 7 cm, długość ponad 2 metry. pas
Przed 1900 r. sukmany przepasywano wełnianymi pasami szerokości 16 cm i długości 2,5 m.. Zazwyczaj koloru brązowe z paskami biało-niebieskimi, zielono-żółtymi, zielonymi. Końce wiązano na kokardę.

spodnie:
Latem noszono lniane spodnie tzw. nogawice o prostym kroju. Świąteczne zdobiono czerwonym haftem, naszytym na zewnętrznym szwie nogawki. Zszywano je z czterech części. Zapinane na drewniany kołeczek. W zimie zakładano spodnie z grubszego materiału, koloru czarnego lub szarego. Po 1918 noszono spodnie sukienne.

kamizele:
znane po 1914 r.. Szyto je z materiału grubego w kolorze: brązu, szarości lub czarnym. Zszywano kamizele z trzech części dwóch przednich i tyłu. Zapinane na pięć guzików. Naszywano dwie kieszenie.

sukmany:
podobne do sukman kobiecych. Szyte z pięciu części: dwóch rękawów, dwóch płatów przednich, pleców. Zdobiono kołnierz, kieszenie, przednie poły, pas obszywając granatowym lub czerwonym sznurkiem.

kożuchy:
z jasnych skór baranich, malowane na żółto. Dopasowane do sylwetki. Zdobiono lamowaniem skórą w kolorze czarnym oraz tzw. muchami - sukiennymi kwadratami.

nakrycia głowy:
Latem noszono słomiane kapelusze zdobione 4 cm. czarną lub czerwoną wstążką. Kawalerowie nosili kokardę przypiętą po lewej stronie. Zimą noszono rogatywki sukienne ozdobione sznurkiem niebieskim, białymi lub niebieskimi wypustkami. Na święta dodatkowo obszywano otokiem z czarnego baranka lub białego sukna.
Pod koniec XIX wieku popularne stały się również czarne czapki tzw. kuczmy oraz czapki z daszkiem szyte z granatowego sukna - maciejówki.

obuwie:
przed 1900 r. popularnością cieszyły się łapcie uplecione z łyka lipowego, brzozowego lub wiązowego. Podeszwa z drewna dębowego lub zrobiona z konopnego sznura. Nogę do kolan owijano onucą i sznurem, przewleczonym przez uszy w postołach. Świąteczne obuwie - buty z cholewami.