Polski Związek Emerytów Renistów i Inwalidów

Związek powstał 1 kwietnia 1971 r. 12 osobowa grupa seniorów założyła „Zjednoczony Związek Emerytów Rencistów i Inwalidów Oddział Powiatowy we Włodawie Koło Terenowe w Wisznicach". Jego przewodniczącym został Stanisław Dragan.

Przez 37 lat (1971-2007 ) funkcję przewodniczącego sprawowało wiele osób. Nazwa Związku i jego stopień organizacyjny oraz podporządkowanie strukturalne ulegało kilku zmianom.

We wspomnianej cezurze czasowej formy pracy Związku były różne.

Wyznaczały je takie czynniki jak:
  • potencjał i zainteresowanie członków,
  • baza do organizacji życia towarzyskiego,
  • wzajemne współdziałanie z instytucjami i władzami środowiska.

W dniu 24.11.2007 r. na zebraniu sprawozdawczo-wyborczym został wyłoniony nowy Zarząd, który ostatecznie ukonstytuował się w połowie grudnia.

Skład Zarządu: 

  • przewodniczący - Aleksander Szołucha
  • wiceprzewodnicząca - Krystyna Suwała
  • wiceprzewodniczący - Zbigniew Górski
  • skarbnik - Genowefa Zarzeczna
  • sekretarz - Irena Klimkowicz
  • członek zarządu - Irena Olszewska
  • członek zarządu - Mirosława Głuszczyk 

Zarząd powołał Bogusława Suwałę na koordynatora organizacji Regionalnego Centrum Kultury w Rowinach.

Formy pracy Zarządu, są kontynuacją dotychczasowych, mają charakter wielopłaszczyznowy.

Do wiodących zaliczam takie zadania jak:

  1. Organizacja imprez kulturalno-oświatowych dla członków i społeczności.
  2. Organizacja turystyki.
  3. Organizacja turnusów rehabilitacyjnych.
  4. Pomoc materialna (zapomogi i dystrybucja darów).
  5. Współdziałanie z władzami administracyjnymi i samorządowymi gminy.
  6. Współpraca z instytucjami.
  7. Organizacja Regionalnego Centrum Kultury (Muzeum i Skansen) w Rowinach .

Realizację wymienionej tematyki w obu ostatnich kadencjach można zaprezentować następująco:

Ad. 1 Do tradycji Związku weszły takie uroczystości i spotkania jak:

  • Dzień Seniora,
  • Dzień Inwalidy,
  • Dzień Kobiet,
  • Spotkania opłatkowe,
  • Zabawy taneczne (np. karnawałowa czy andrzejkowa).
Imprez tego typu odbyło się 26.Uczestniczyło w nich ponad 2 tysiące osób.

Ad. 2 Organizacja turystyki:

  • Rajdy rowerowe -to kilkugodzinne rekreacyjno-poznawcze przejażdzki do Romanowa, Polubicz, Rowin czy Curyna.
  • Wycieczki jednodniowe cieszyły się popularnością nawet wśród osób o ograniczonym stopniu samodzielności.
  • Organizowano je do: Lublina, Warszawy, Białowieży-Hajnówki-Grabarki, oraz na tzw. „Szlak Unitów Nadbużańskich". 

W 23 wycieczkach uczestniczyło ponad 700 osób .

  • Pielgrzymki (dwudniowe) do Niepokalanowa i Lichenia zorganizowano czterokrotnie dla ponad 200 osób. Największa z nich w 2004 r. liczyła 102 osoby (dwa autokary).
  • Wycieczki kilkudniowe (3 lub 4 dniowe) odbywały się na różne trasy np.:
  • Ze szlaku wielkopolskiego trasa: Licheń-Gniezno-Biskupin-Strzelno-Inowrocław-Kruszwica-Jezioro Gopło. 
  • Ze szlaku południowego trasa: Leżajsk-Łańcut-Bóbrka-Dukla-Komańcza-Krosno-Wadowice-Kalwaria Zebrzydowska-Oświęcim-Częstochowa, lub: Kraków-Wieliczka–Zakopane-Ojców-Pieskowa Skała-Jędrzejów.
Łącznie w 7 wycieczkach uczestniczyło 315 osób.  
  • Obok wycieczek krajowych ,zorganizowano 2 zagraniczne na trasy: Wilno-Kowno- Troki i Lwów-Żółkiew-Poczajew .

Ad. 3 Organizację wyjazdów  na turnusy rehabilitacyjne przewodniczący Zarządu zainicjował w 2004 r. wyjazdem 7 osób do Kołobrzegu. W 2005 r. nawiązał współpracę z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Białej Podlaskiej.

Efekty współpracy dla osób posiadających orzeczenie o niepełnosprawności są następujące:

  • Rok 2005 - 17 osób otrzymało dofinansowanie do turnusu rehabilitacyjnego w Kołobrzegu.
  • Rok 2006 - dofinansowano 2 turnusy rehabilitacyjne w Łomży dla 42 osób.
  • Rok 2007 - dofinansowano 2 turnusy rehabilitacyjne dla 52 osób.
  • Ogółem z turnusów rehabilitacyjnych skorzystało 111 osób. 

Problemy osób niepełnosprawnych i konieczność ich rozwiązywania stały się bodźcem do powołania w 2005 r. Krystyny Suwała na pełnomocnika d/s osób niepełnosprawnych.

Ad. 4 Pomocy materialnej udzielano osobom szczególnie potrzebującym.

Praktycznie co roku skromną zapomogę z funduszy związkowych w kwocie 100 zł. otrzymywała jedna osoba, w sytuacjach szczególnych dwie.

Swoiste miejsce zajmuje dystrybucja darów. Do grudnia 2007 r. prowadziła ją komisja w składzie:

  • Helena Petruczynik-Kochan,
  • Marian Nuszczyk,
  • Zbigniew Górski.

Obecnie w sklad komisji wchodzą:

  • Irena Klimkowicz,
  • Krystyna Suwała,
  • Zbigniew Górski.

Za pośrednictwem Zarządu Okręgowego PZERiI w Lublinie otrzymaliśmy następujące ilości produktów żywnościowych (mleko,mąka,makaron,cukier ryż,ser)

  • w roku 2004 - 330 kg.
  • w roku 2005 - 876 kg.
  • w roku 2006 - 2328 kg.
  • w roku 2007 - 640 kg. 

Transport produktów realizował nieodpłatnie UG Wisznice.
Inna akcja pilotowana przez Mariana Nuszczyka i Annę Lesiuk to „Oszczędny Ogrodnik”. Efektem jej było nieodpłatne rozdanie ponad 700 drzewek starych polskich odmian ,odpornych na choroby i mrozy. Po kilkanaście sztuk sadzonek otrzymali emeryci i część osoby spoza Związku .

Ad.5 Współpraca Związku z administracją była dobra, opierała się na życzliwości, zrozumieniu i pomocy, o czym świadczą przykładowe fakty.

W 2001 r. Wójt Tadeusz Semeniuk przydzielił pomieszczenie na biuro Związku w budynku tzw. „starej Gminy”, a następnie w GOK pomieszczenie pod sceną, na organizację Izby Etnograficzno-Historycznej. Próby pozyskania placu przy GOK na organizację Skansenu nie zostały uwieńczone powodzeniem.

W początku 2007 r. na jedną z pierwszych sesji Rady Gminy władze nasze zaprosiły Prezydium Zarządu Rejonowego Związku z propozycją zaprezentowania pracy.

Przewodniczący Zarządu Rejonowego Aleksander Szołucha  przedstawił konkretny wielopłaszczyznowy charakter pracy Związku na rzecz:

  • szkół,
  • seniorów,
  • środowiska
  • popularyzacji regionu dla turystów. 

Uwypuklił bogate zasoby IEH i możliwości ich dalszego zwiększania .Stwierdził że” Izba” przestała spełniać rolę sali wystawowej. Stała się magazynem. Ilość zgromadzonych w niej eksponatów pozwala tematycznie zagospodarować kilka sal, a zadeklarowanym do przekazania ciężkim sprzętem rolniczym, można zastawić znaczną część placu.

Po wysłuchaniu informacji zostały podjęte decyzje:

  • w maju 2007 r. Wójt Gminy Piotr Dragan  przydzielił na biuro dla Zarządu Rejonowego lokal w budynku GOK,
  • w czerwcu 2007 r. przekazał w użytkowanie budynek po zlikwidowanej (przed 6 laty) Szkole Podstawowej w Rowinach ,łącznie z placem o powierzchni 0.90 ha dla Zarządu Rejonowego na organizację Regionalnego Centrum Kultury Ludowej (Muzeum i Skansenu).
Należy odnotować właściwie układającą się współpracę z ks. Dziekanem Krzysztofem Czyrką.
To nie tylko uczestnictwo w imprezach o charakterze religijnym np.” Spotkanie Opłatkowe”, ale także w obchodach „Dnia Inwalidy” czy „Wieczorze Regionalnym”, to informowanie w ogłoszeniach parafialnych o zmianie terminu ważnej imprezy związkowej. 

Ad. 6 Współpraca z instytucjami. Na terenie gminy Zarząd Rejonowy współdziała z następującymi instytucjami :

  • GOKiO - nieodpłatnie udostępnia salę widowiskową na wszystkie imprezy związkowe.
  • Od kilku lat imprezy seniorów urozmaicają występy „zespołów które funkcjonowały w GOKiO.
  • W maju 2007 r. dyr Barbara Klimkowicz zaoferowała instruktora do prowadzenia chóru emerytów. Występ seniorek odbył się z okazji Dni Wisznic ,oraz z okazji obchodów święta 11 Listopada. 

Ze szkół wisznickich pierwszy współpracę z emerytami nawiązał dyr  Gimnazjum Bogusław Szczęśniak.

  • Uczniowie pod nadzorem dyrektora wykonali do IEH makietę miasta Wisznice wg.planu z 1839 r.
  • Dyrekcja zorganizowała  przy herbatce 2 seanse filmu „Polak który został papieżem” (wyłącznie emerytom).
  • Udział młodzieży we wspólnym spektaklu pt  „Zwyczaje i obyczaje”.
  • Występy zespołu tanecznego na imprezach seniorów (np. Dzień Inwalidy). 

Seniorzy prowadzili:

  • Pogadanki z dziedziny historii regionu,  na bazie których powstała wymieniona makieta.
  • W dniach kultury katolickiej organizowanych przez Gimnazjum sekretarz naszego Związku Helena Petruczynik-Kochan prowadziła z młodzieżą warsztaty na temat „Zwyczaje i obyczaje w okolicach Wisznic związane ze Świętami Wielkanocnymi".

Współdziałanie Liceum z Seniorami zapoczątkował w lutym 2007 r. dyr Krzysztof Wroński przekazując 168 eksponatów po zlikwidowanej w latach 80-tych tzw. Izbie Pamięci Narodowej do Izby Etnograficzno-Historycznej PZERiI.

Seniorzy zaprezentowali młodzieży licealnej  wybrane scenki z programu „Zwyczaje i obyczaje ludowe z I połowy XX wieku”.

Ze Szkoły Podstawowej szczególne zainteresowanie współdziałaniem z seniorami wykazuje nauczycielka języka polskiego Barbara Głowacka. Wychowankowie jej czynnie włączyli się do czyszczenia eksponatów przygotowywanych do ekspozycji w Muzeum Regionalnym .

Seniorzy w Szkole Podstawowej im. J. I. Kraszewskiego prowadzili :

  • z okazji obchodów dnia Patrona – warsztaty z rzemiosła,
  • na spotkaniu z delegacją młodzieży z Francji i Austrii – warsztaty związane z tkactwem. 

Współpracę z Gminną Biblioteką kierowaną przez Alinę Maniowiec zapoczątkowano w 2006 r.

  • Seniorzy regionaliści kilkakrotnie prezentowali zbiory IEH bibliotekarzom z woj. lubelskiego.
  • Seniorki przygotowywały potrawy regionalne na imprezy miejscowe.
  • Seniorki (5 osób)reprezentowały Gminę na eliminacjach w Lublinie, gdzie zajęły IV miejsce. 

Organizowane imprezy kulturalne dla członków Związku i społeczeństwa mają różnorodny charakter. Na szczególną uwagę zasługują folklorystyczne.

Podstawowym założeniem każdej imprezy jest:

  • likwidacja ewentualnej „pustki” w życiu seniora,
  • ukazywanie przydatności społecznej ludzi starszych,
  • kształtowanie zżytych zespołów do realizacji określonych zadań dotyczących folkloru. 

Inny charakter miały warsztaty „Robimy palmy, pisanki ,stroiki". Celem tego typu zajęć było:

  • wyzwalanie inwencji twórczych,
  • kształcenie poczucia piękna  tworzywa naturalnego przy wykonywaniu palm i małych palemek. 

Dwukrotnie kilka palm wysokości ok. 3 m. wykonano zespołowo i zaprezentowano je na procesji w Niedzielę Palmową. Była to próba zademonstrowania szerokiej społeczności inwencji twórczej i współdziałania naszych pań.

Imprezą w plenerze z 2002 r. były „Żniwa” .To udana próba odtworzenia nie tylko dawnego sposobu zbioru i składowania zboża, ale także obrzędowości towarzyszącej tym pracom.

O imprezie tej redaktor Radia Lublin Magdalena Lipiec napisała: „Ogromnie dziękuję za żniwa, za wzruszenia i za to, że mogłam zrozumieć ile pracy i wysiłku kosztuje chleb”.

Wieczór regionalny pt. „Zwyczaje obyczaje i obrzędy towarzyszące w pracach polowych i przy obchodach niektórych świąt”.

W imprezie wystąpiło na scenie ponad 30 osób (w tym 10 z Gimnazjum). Zaprezentowano 19 scenek zapomnianych obrzędów.

Praca Związku znalazła odbicie w mediach (Radio Lublin, TVP Lublin, Telewizja Puls, Słowo Podlasia). Chętnych odsyłam do 2 tomów naszej bogatej kroniki obejmującej lata 1998-2007 prowadzonej przez Helenę Petruczynik-Kochan.

Wycinek życia w naszym Związku zaprezentowała pani Aleksandra Tarasiuk w pracy licencjackiej pt  „Aktywizacja ludzi starszych na podstawie PZERiI w Wisznicach”.

Praca została napisana i obroniona w 2007 r. na Wydziale Filozofii i Socjologii UMCS.

[30.01.2008 r.] 

sponsorzy