- Rozmiar tekstu
- Kontrast
Czasy powojenne w Wisznicach
Po 1944 r. Wisznice zachowały status gminy woj. lubelskiego w pow. włodawskim ze wsiami:Curyn, Dubica Dolna i Dubica Górna, Rowiny, kol. Wisznice, Wygoda, osada i kol. Horodyszcze, Dołholiska, Łyniew, Polubicze Dworskie i Wiejskie, Ratajewicze.
Po 1945r. rozwijały działalność partie: Polska Partia Robotnicza (od 1948 r. Polska Zjednoczona Partia Robotnicza), Polska Partia Socjalistyczna, od dwóch do czterech kół Polskiego Stronnictwa Ludowego, Stronnictwo Pracy. W końcu lat czterdziestych i na początku lat pięćdziesiątych Wisznice zachowują charakter miejskiej osady z rynkiem w centrum i układem ulic, posiadają urząd gminy, urząd pocztowy, konserwacyjną spółkę wodną, posterunek milicji obywatelskiej, liceum, szkołą podstawową, ośrodek zdrowia, aptekę. Zachowały też status jednej z parafii rzymskokatolickiej w dekanacie włodawskim i były siedzibą nadleśnictwa Wisznice.
Dnia 4 lipca 1946 r. Gminna Rada Narodowa podjęła uchwałę o utworzeniu gimnazjum. Jesienią tego roku przedstawiciele społeczeństwa osady zwrócili się do Władysława Zawadzkiego, geodety, z prośbą o pomoc w zorganizowaniu szkoły średniej. Propozycja została przyjęta i już 5 września 1946 r. odbyło się pierwsze posiedzenie rady pedagogicznej. Ustalono nazwę szkoły. Od tego dnia było to Prywatne Koedukacyjne Gimnazjum Ogólnokształcące GRN w Wisznicach. Przyjęto 85 uczniów. Dyrektorem szkoły decyzją kuratorium został Władysław Zawadzki . Kształcił się tu późniejszy minister edukacji narodowej Zdobysław Flisowski.
27 listopada 1992 r. Liceum Ogólnokształcące w Wisznicach przyjęło imię Władysława Zawadzkiego.
W latach sześćdziesiątych zachowując status jednej z jedenastu gmin w powiecie włodawskim województwa lubelskiego o 15 sołectwach i ponad 6 tyś mieszkańców, Wisznice wzbogaciły się o duży Dom Handlowy i Dom Książki. Utrzymywały sławę znaczącego lokalnego ośrodka wymiany handlu końmi, bydłem i trzodą chlewną. Znane były też z dobrego pieczywa z miejscowej piekarni gminnej spółdzielni Samopomoc Chłopska, usług młynarskich i wytwórni wód gazowych. Interesującą działalność prowadziła ochotnicza straż pożarna, miejscowe Koło Związku Młodzieży Wiejskiej i sportowa organizacja Zespołów Ludowych o trzech sekcjach przy miejscowym Liceum Ogólnokształcącym funkcjonował z powodzeniem Zespół Pieśni i Tańca Ludowego. A także Zespół Teatralny.
W 1975 r. na skutek reorganizacji podziału administracyjnego kraju, Wisznice zachowują status gminy, jako jedna z 35 jednostek administracyjnych tego szczebla z liczbą ponad 6 tyś mieszkańców-weszła do nowo utworzonego województwa bialskopodlaskiego.
W drugiej połowie lat 70 Wisznice były siedzibą Komitetu Gminnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej o 480 członkach i 18 organizacjach podstawowych, Gminnego Komitetu Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego o 143 członkach skupionego w 7 kołach oraz miejscem funkcjonowania jednego koła Stronnictwa Demokratycznego.
Funkcjonowała gminna organizacja Związku Socjalistycznej Młodzieży Polskiej o 273 członkach, Związek Harcerstwa Polskiego skupiony w hufcu wisznickim o 26 drużynach i 666 harcerzach i zuchach. Na obszarze gminy działalność prowadziło osiem kół Ligi Obrony Kraju o 157 członkach, Ochotnicza Straż Pożarna, jedna z siedmiu jednostek tego typu na tym obszarze. Było też osiem Kół Gospodyń Wiejskich (w tym koło w samej osadzie o 38 członkiniach). Osada Wisznice zachowując charakter małego miasteczka z rynkiem w centrum posiadała Urząd Gminy, Urząd Pocztowo-Telekomunikacyjny, Posterunek Milicji Obywatelskiej, Ośrodek Zdrowia, aptekę i lecznicę dla zwierząt. Siedzibę miało tutaj Nadleśnictwo Wisznice, obwód drogowy z bazą i wytwórnią masy bitumicznej. Była też Gminna Spółdzielnia "SCh" z magazynami, masarnia, piekarnia, restauracja "Jubileuszowa", dom towarowy, Spółdzielnia Kółek Rolniczych, Bank Spółdzielczy, filia Karczeskich Zakładów Chemicznych, zakład metalowy, Wojewódzka Spółdzielnia Pracy "Przyszłość". Funkcjonował również Zakład Doskonalenia Zawodowego z zakładem wytwórczym Warszawskich Zakładów Odzieżowych "Sawa". Zlikwidowano go w latach 80. Następnie budynek przekształcono do potrzeb mieszkalnych. W latach 90 na dolnej kondygnacji umieszczono pomieszczenia handlowo-usługowe.
Placówki oświatowo-kulturalne reprezentowane były przez trzy szkoły podstawowe, w tym Szkołę Podstawową w Wisznicach z trzema filiami w Dołholisce, Dubicy i Rowinach. Funkcjonowało Liceum Ogólnokształcące z internatem, Liceum Rolnicze i Zasadnicza Szkoła Rolnicza. Było kino, Klub Rolnika, Gminny Ośrodek Kultury, Gminna Biblioteka Publiczna z filiami w Horodyszczu oraz przedszkole.
W 1979 roku został założony Gminny Ludowy Klub Sportowo - Turystyczny "Tytan" w Wisznicach. Największe sukcesy odnosili piłkarze "Tytana" w latach 1982 - 1987 kiedy uczestniczyli w rozgrywkach bialskopodlasko - chełmskiej i bialskopodlasko - siedleckiej klasie międzyokręgowej /obecna IV liga/, zajmując na 12 istniejących drużyn 7 miejsce. W latach 80 powołano nowe sekcje: lekkoatletyczną, tenisa stołowego, brydża stołowego, gier stolikowych. W 1981 r. rozpoczęto budowę stadionu, w co zaangażował się Urząd Gminy. Wykorzystując aktywność społeczność mieszkańców już w 1987 r. oddano obiekt do użytku.
W drugiej połowie lat osiemdziesiątych i na początku lat dziewięćdziesiątych osada Wisznice liczyła 1660 mieszkańców, a jako siedziba gminy o powierzchni 173 km 2 o 15 sołectwach i 17 miejscowościach miała 5898 mieszkańców. Zgodnie z wielowiekową tradycją osady pełniła funkcję ważnego ośrodka usługowo-handlowego. W tym okresie wzbogaciła się o nowy budynek przedszkola i szereg murowanych domów, zachowując charakter dość interesującego węzła komunikacyjnego na przecięciu dróg Biała Podlaska, Lublin, Radzyń Podlaski, Włodawa, Chełm, Sławatycze. Rola tego ośrodka wzrosła wraz z uruchomieniem przejazdu granicznego w Sławatyczach.
Jak wyglądały Wisznice?
Po II wojnie światowej Rynek utracił historyczny charakter, pokryty został trawnikami, płytami chodnikowymi, asfaltem. Pośrodku placu wzniesiono pomnik poświęcony ofiarom II wojny światowej. Targ przeniesiono poza zabudowę miejską. W tym czasie też zniszczono nowy cmentarz żydowski /kirkut/ w lasku przy ul. Przemysłowej [Horyce] zasadzając cały plac sosnami i świerkami. Natomiast w 1986 r. powiększono tzw. "nowy cmentarz" rzymskokatolicki i w kolejnym roku otoczono go murem. Za bramą na grobach polskich żołnierzy września wzniesiono pomnik betonowy ku czci poległych zaprojektowany przez Stanisława Chmielowskiego.
Po 1960 r. zabudowano zachodnią część placu rynkowego. Dłuższe boki uległy skróceniu do około 164-168 m. /początkowo 244 m./, a plac zmniejszono do około 1,15 ha /początkowo ok.1,64 ha/.
W zachodniej części placu rynkowego wzniesiono piętrowe pawilony handlowe, budynki administracji. Obok rozwijało się budownictwo indywidualne. Na miejscu zabudowań dworu Sapiehów postawiono osiedle mieszkaniowe, bloki mieszkalne. Jedynym śladem historycznych budowli są zrujnowane budynki stajni dworskich na Wygodzie koło Wisznic. A grobla stanowiąca wcześniej część obronną folwarku stała się miejscem spacerów okolicznych mieszkańców.