Otwarcie Centrum Kultury Chrześcijańskiej w Wisznicach

25 października 2010 r. odbyło się uroczyste otwarcie Centrum Kultury Chrześcijańskiej  w Wisznicach.

Wydarzenie było zwieńczeniem projektu: „Renowacja i przystosowanie na cele kulturalne zabytkowej cerkwi unickiej pw. Św. Jerzego i Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Wisznicach”.

Uroczystość rozpoczęła  się poświęceniem  przez Jego Ekscelencję Ks. Biskupa Zbigniewa Kiernikowskiego odresturowanego  budynku cerkwi, który jest siedzibą  Centrum Kultury Chrześcijańskiej. W dalszej części odbyło się  uroczyste przecięcie wstęgi oraz seminarium podsumowujące projekt, na które wystąpienia przygotowali: Ks. Sławomir Olopiak - Proboszcz Parafii Przemienienia Pańskiego W Wisznicach, Piotr Dragan - Wójt Gminy Wisznice, Jan Maraśkiewicz - Kierownik Delegatury w Białej Podlaskiej Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Lublinie, Mieczysław Bienia – Archeolog. Przemówienia wygłosili również zaproszeni goście: Jego Ekscelencja Ks. Biskup Zbigniew Kiernikowski, Starosta Bialski Tadeusz Łazowski, Stanisław Żmijan poseł na  Sejm RP, Franciszek Jerzy Stefaniuk poseł na Sejm RP ks. Dziekan Krzysztof Czyrka, Zbysław Gabrylewicz – Prezes aktywnie niegdyś działającego Katolickiego Stowarzyszenia Społeczno – Oświatowego i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego w Wisznicach.

Uroczystość uświetnił występ  muzyczny Anny Misiołek oraz występ dzieci i młodzieży ze Scholi Parafialnej w Wisznicach, którą prowadzi ks. Artur Zbański.

Galeria >>>

Obiekt został przekazany Gminnemu Ośrodkowi Kultury i Oświaty w Wisznicach, który będzie organizował  różnorodne imprezy kulturalne, promował  kulturę chrześcijańską oraz będzie służył ochronie dziedzictwa narodowego  regionu. Na modernizację cerkwi udało się pozyskać pieniądze z Unii Europejskiej oraz z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Beneficjentem projektu jest Parafia Rzymskokatolicka pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego w Wisznicach w partnerstwie z Gminą Wisznice oraz Gminnym Ośrodkiem Kultury i Oświaty w Wisznicach.

Historia cerkwi jest bardzo intrygująca Cerkiew prawosławną pw. św. Jerzego i Wniebowzięcia NMP w Wisznicach wybudowano w 1575r. Pierwsza, drewniana cerkiew powstała na trójdzielnym planie pokryta kopułą z krzyżem. Dzwonnicę wzniesiono nad babińcem. Wnętrze nawy przykryto sklepieniem. Ścianę ikonostasową zbudowano z ram snycerskich. W rzeźbionych, złoconych wrotach wstawiono obraz Wieczerzy Pańskiej. Na ołtarzu znajdował się obraz Zmartwychwstania. Spłonęła ok. 1780r.

Drugą, również drewnianą, pod wezwaniem św. Jerzego Męczennika wzniesiono ok. 1783r. Dach był pokryty gontem zakończony kopułą z żelaznym krzyżem. Ołtarz skierowano na zachód, wejście od wschodu, usytuowano tam zakrystię i skarbiec przy prezbiterium. Ołtarz składał się z dwóch ikon. Obok cerkwi postawiono drewnianą dzwonnicę z trzema dzwonami. Świątynia spłonęła w 1836r. Wraz z tym spłonęły księgi parafialne, resztkę majątku przeniesiono do kościoła katolickiego. Właściciel przystąpił do odbudowy. Opracowano dwa projekty. Jeden drewniany nie był kanonem architektury cerkiewnej. Inny miał w planie krzyż grecki z dużą kopułą. W tym czasie wykorzystywano budynek zastępczy.

W 1870r. rozpoczęto budowę nowej cerkwi Dodatkowo wykorzystano środki państwowe za zgodą gubernatora siedleckiego. Nowy budynek postawiono z cegły w stylu neoklasycystycznym na planie krzyża łacińskiego. Tuż obok postawiono dzwonnicę z czterema dzwonami. Plac ogrodzono sosnowym płotem na podmurówce. Początkowo umieszczono tu również cmentarz, dopiero od XVIII w. przeniesiono na ulicę Kościelną. Po powstaniu styczniowym car planował włączenie unitów do prawosławia.  

Wnętrze kościoła unickiego po I wojnie światowej przystosowano do potrzeb liturgii kościoła rzymskokatolickiego.  Do czasu wybudowania nowej świątyni rzymskokatolickiej odbywały się w niej wszystkie uroczystości kościelne. Od 30 kwietnia 1905r. większość unitów przyjęła obrządek łaciński, część tylko pozostała przy prawosławiu. Religia greckokatolicka już nie wróciła do Wisznic. Skasowanie unii kościelnej w 1875r. zakończyło wielowiekowe istnienie tej religii. W  cerkwi, pochodzącej z drugiej połowy XIX wieku, odrestaurowane zostało zarówno wnętrze jak i mury zewnętrzne obiektu. Konserwacji poddany został również dach.

Podczas  prac remontowych natrafiono na  szkielety ludzkie, archeolodzy znaleźli również kilkanaście szklanych paciorków, prawdopodobnie z różańca. Są też trzy obrączki z brązu i skrawek materiału, prawdopodobnie z obicia trumny. Wiek znalezionych fragmentów naczyń glinianych i dwóch żelaznych nożyków archeolodzy szacują na początek XI wieku, czyli średniowiecze. To dowód na to, że już wtedy istniało osadnictwo w Wisznicach.

 Jolanta Kwiatek