- Rozmiar tekstu
- Kontrast
Gleby
Warunki glebowe w istotny sposób wpływają na możliwości rozwoju produkcji rolnej. Miarodajnym wskaźnikiem jest ustalona przez Instytut Upraw Nawożenie i Gleboznawstwa w Puławach, jakość rolniczej przestrzeni produkcyjnej (jrpp).
Wskaźnik przybiera wartości od 0 do 100 punktów. Jak wynika z ryciny, Wisznice należą do czołówki w skali powiatu, a najwyższą wartością charakteryzuje się gmina Sławatycze (65,2). Biorąc pod uwagę wyłącznie grunty orne, w Wisznicach dominuje typ żytni bardzo dobry. Gleby takie są średnio zasobne w składniki pokarmowe i wykazują odczyn kwaśny. Poziom próchniczny osiąga miąższość około 25 cm. Ponadto, znaczna część gruntów ornych należy do typów: żytniego dobrego i żytniego słabego, gleb okresowo za suchych. Oba typy charakteryzuje niska zawartość próchnicy i składników pokarmowych oraz kwaśny odczyn. Blisko ¾ gleb w gminie Wisznice wymaga wapniowania. Z kolei ponad połowa wykazuje niską zawartość fosforu, potasu i magnezu.
Gleby na obszarze Wisznic wytworzone zostały z piasków pochodzenia wodno-lodowcowego glin zwałowych i utworów organicznych.
Dominują gleby bielicowe i pseudobielicowe. Gleby te są wytworzone z piasków luźnych, rzadziej słabo gliniastych. Szczególnie duży stopień zbielicowania wykazują one pod sztucznie założonymi uprawami sosnowymi, natomiast pod starszymi drzewostanami piaski luźne i słabo gliniaste są mniej wymywane i tworzą gleby skrytobielicowe.
Niewielkie powierzchnie zajmują: gleby murszowo-mineralne, brunatne wyługowane i kwaśne oraz czarne ziemie (wytworzone na podłożu lessowym). Spotykane są również gleby bagienne. Najczęściej powstałe z niskich torfów olszynowych, rzadziej natomiast z torfów przejściowych i wysokich. Są to: torfy, mułki, iły np. rejony Czortyniawki, Zwierzyńca.
Wśród gruntów ornych terenu można wyróżnić gleby kompleksu żytniego dobrego i żytniego słabego. Gleby te należą do III, IV, V i VI klasy bonitacji. Największą część zajmują grunty klasy IV, V, nieco mniej klasa VI, natomiast gleby klasy III występują sporadycznie. Użytki zielone zostały zaliczone do kompleksu użytków zielonych słabych i bardzo słabych.
W podziale na rejony przyrodniczo-rolnicze Lubelszczyzny, omawiany teren położony jest w obrębie terenów nizinnych północnych, a dokładniej w obrębie rejonu Równina Parczewska, która wyróżnia się w stosunku do sąsiednich terenów znacznym udziałem utworów pylastych pochodzenia wodnego. Rozwinęły się na nich gleby o wyraźnych cechach podmokłości. Znaczny udział mają również, w obrębie tego regionu, gleby łąkowe.
Pokrywa glebowa na terenie gminy jest dość zróżnicowana. Największe powierzchnie zajmują gleby klasy IV i V.
Gleby klasy III występują pojedynczymi płatami głównie w zachodniej części gminy, w okolicach Polubicz I i II, Polubicz Dworskich oraz Wisznic.
Gleby na terenie gminy Wisznice powstawały głównie na podłożu skał polodowcowych. Dominują tu gleby bielicowe wytworzone z gmin i piasków gliniastych podścielonych gliną, zaliczane do kompleksu żytniego bardzo dobrego i żytniego dobrego.
Mniejsze obszary zajmują gleby brunatne wyługowane, podrzędne gleby bielicowe i czarne ziemie zdegradowane, zaliczane do kompleksu żytniego słabego. Największe powierzchnie gruntów ornych mieszczą się w IV i V klasie bonitacyjnej. Wartość użytkową gleb określają klasy bonitacyjne ustalone na gruncie na podstawie badania gleb i tabeli klas gruntów.
Kompleksy przydatności rolniczej stanowią zespoły różnych pod względem typów, rodzajów i gatunków oraz różnie położonych gleb, które wykazują zbliżone właściwości rolnicze i mogą być w podobny sposób użytkowane.
Na terenie gminy wydzielone zostały następujące powierzchnie kompleksów przydatności rolniczej:
- do terenów o najwyższych walorach rolniczej przestrzeni produkcyjnej zaliczono kompleksy: pszenny dobry, pszenny wadliwy, zbożowo- pastewny mocny zajmujące–1051 ha– 13,6% ogółu gruntów ornych
- do terenów o średnich walorach rolniczej przestrzeni produkcyjnej zaliczono kompleksy żytni bardzo dobry, zbożowo-pastewny słaby zajmujące 623 ha - 8,1% ogółu gruntów ornych
- gleby najsłabsze są reprezentowane przez kompleksy: żytni dobry, żytni słaby, żytni bardzo słaby zajmują one 6034ha–78,3% ogółu gruntów ornych
W obrębie użytków zielonych:
- w kompleksie 1z - użytki zielone dobre i bardzo dobre zajmują 1423,17ha - 33,9% ogółu użytków zielonych
- w kompleksie 2z - użytki zielone średnie zajmują powierzchnię 1521,93ha - 36,26% ogółu użytków zielonych
- w kompleksie 3z - użytki zielone słabe i bardzo słabe zajmują powierzchnię 1252,52ha - 29,84% ogółu użytków zielonych
Wartość użytkową gleb, wyrażoną przy pomocy klas bonitacyjnych, przedstawia tabela 3. Wynika z niej, że zdecydowana większość gleb tej gminy jest niskiej klasy bonitacyjnej, gdzie przewagę stanowią gleby klasy IV i V, zajmując 78% powierzchni użytków rolnych.
Tabela. Klasyfikacja gruntów uprawnych w gminie Wisznice według klas gleb
Klasa gruntów |
Użytki rolne razem |
Grunty orne |
Użytki zielone |
|||||
ha |
% |
ha |
% |
ha |
% |
|||
I |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||
II |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||
III |
823,17 |
6,90 |
- |
- |
823,17 |
6,90 |
||
IIIa |
196,89 |
1,65 |
196,89 |
1,65 |
- |
- |
||
IIIb |
1042,89 |
8,75 |
1042,89 |
8,75 |
- |
- |
||
IV |
2121,93 |
17,80 |
- |
- |
2121,93 |
17,80 |
||
IVa |
1999,68 |
16,78 |
1999,68 |
16,78 |
- |
- |
||
IVb |
1896,83 |
15,91 |
1896,83 |
15,91 |
- |
- |
||
V |
3284,13 |
27,55 |
2138,05 |
17,94 |
1146,08 |
9,61 |
||
VI |
550,86 |
4,62 |
444,42 |
3,72 |
106,44 |
0,89 |
Źródło: Opracowane na podstawie danych UG.
Tabela. Jakość gruntów uprawnych według kompleksów przydatności rolniczej.
Kompleks przydatności rolniczej |
Powierzchnia w ha |
|
Oznaczenie |
Nazwa |
|
Grunty orne |
||
1 |
pszenny bardzo dobry |
- |
2 |
pszenny dobry |
196,89 |
3 |
pszenny wadliwy |
550,09 |
4 |
żytni bardzo dobry |
492,80 |
5 |
żytni dobry |
1895,68 |
6 |
żytni słaby |
2138,88 |
7 |
żytni bardzo słaby |
1000,00 |
8 |
zbożowo-pastewny mocny |
304,4 |
9 |
zbożowo-pastewny słaby |
140,02 |
Użytki zielone |
||
1z |
bardzo dobre i dobre |
1423,17 |
2z |
średnie |
1521,93 |
3z |
słabe i bardzo słabe |
1252,52 |
Źródło: Opracowane na podstawie danych UG.
Justyna Chodkowska - Miszczuk, Justyna Stańko